මා සරසවි සිසුවෙකුව සිටියදී ටීටාගේ පරිනාමය ගැන වැඩියෙන් සැලකිලිමත් වුනෙමි.ඒ තුලින්න් පරිගණකය යන වචනය භාවිතයට හුරු විය. නැතිනම් සමකාලීනව පරිගණකය යන වචනය භාවිතයක් නොමැතිබව පැවසිය යුතුය. ඓතිහාසික දේශනයෙදී එම මහචාර්ය වරයා ඒ ගැනද එක් වැකියකින් යමක් පවසා තිබිනි."තවදුරටත් වෙනම නමකින් එය වෙන්කර හදුනාගත නොහැකි තරමට අපේ ජීවිත වලට සම්බන්ද වෙලා ඉවරයි.සරලව පවසන්නේ නම් යන එන, කන බොන, සිතන පතන, හැම තැනකම එය පැතිරිලා, කොටින්ම ටීටා කියන්නේ ඔබේ ජීවිතයේම කොටසක්. තවත් විදිහකින් කිව්වොත් ඔබට මහත් පහසුවක් ගෙනෙන ඔබේම ඉලෙක්ට්රොනික මානසික පිටපතක්." එතුමා මෙසේද සදහන් කර තිබිනි. "ආගමික මෙන්ම දේශපාලනික බොහෝ වියතුන් විවිධ ලෙසින් පෘතුවි ජාතියක් ගැන විවිද විදිහට සටහන් කරලා තිබුනා. එය අත්පත්කරගන්නට නෙක ක්රමවේද යෝජනා කර තිබුනා. එහෙත් මිනිස් වර්ගයා නොසිතුලෙස ටීටාගේ ආගමනය තුල ස්වංක්රීයවම එය සිද්ද උනා."
පෙර සටහන දහම ගැන සදහනකින් අවසන් කරන්නට මෙසේ මම තීර්නය කලෙමි. ටීටාවට නෙක ජාතීන් අතර පැතිර ඇති ආගම අතරින් බහුලව පැතිරතිබූ ආගම් කිහිපයක් ගැන "ආකල්පයන්" කැවීමට අවශ්යවිනි. තම මුල් ආගමික ඇදුමට මතුපිටින් නෙකවර්න බොහෝ දේහැද පැලද සිටි එම ආගම් වල නායකයින් ඒ සදහා වඩා සුදුස්සන් තමන් බව පවසමින් ලක ලෑස්ති වන්නට විය.එහෙත් අවසානයේදී ටීටා විසින් තොරා ගනු ලැබුවේ බොහෝ දුර බැහැර පලාත්වල සිටි අවංකව තම දහම තුල හැසිරෙන සෑබෑ උතුමන් කිහිප දෙනෙකි."ටිටා සැබෑ දක්ශයෙකු බව ඒතුලින් මම තේරුම් ගත්තා" . පෙර කී මහාචාර්යවරයා තම දේශනය අවසන් කර තිබුනේ එලසය. (දත්ත මිනිසා)
පෙර සටහන දහම ගැන සදහනකින් අවසන් කරන්නට මෙසේ මම තීර්නය කලෙමි. ටීටාවට නෙක ජාතීන් අතර පැතිර ඇති ආගම අතරින් බහුලව පැතිරතිබූ ආගම් කිහිපයක් ගැන "ආකල්පයන්" කැවීමට අවශ්යවිනි. තම මුල් ආගමික ඇදුමට මතුපිටින් නෙකවර්න බොහෝ දේහැද පැලද සිටි එම ආගම් වල නායකයින් ඒ සදහා වඩා සුදුස්සන් තමන් බව පවසමින් ලක ලෑස්ති වන්නට විය.එහෙත් අවසානයේදී ටීටා විසින් තොරා ගනු ලැබුවේ බොහෝ දුර බැහැර පලාත්වල සිටි අවංකව තම දහම තුල හැසිරෙන සෑබෑ උතුමන් කිහිප දෙනෙකි."ටිටා සැබෑ දක්ශයෙකු බව ඒතුලින් මම තේරුම් ගත්තා" . පෙර කී මහාචාර්යවරයා තම දේශනය අවසන් කර තිබුනේ එලසය. (දත්ත මිනිසා)