අන්තර් ජාලය පලමු කාලයේ අර්ථ දක්වන්නට වූවේ විශ්වය ගම්මානයක් බවට පත්කරන්නට පැමිනි තාක්ෂණයක් ලෙසටය. එහිත් ලෝක ව්‍යාප්ත ජාලය (World Wide Web) තත්වය වඩාත් ප්‍රායෝගික කරන්නට මැදහත් වන්නා ලෙසට පිලි ගැනිනි. ලෝකයේ කොතැනක සිට උවත් එකම ආකාරයට පහසුවෙන් ලොව කොතැනක වුවත් තිබෙන අන්තර්ජාලයට සම්බන්ද Text සටහනක්, audioවක් මෙන්ම videoවක් භාවිතාකරන්නට පැමිනෙන්නාට හැකියාව තිබිනි. මේ සදහා ඊලගට වඩාත් වැදගත් මැදිහත්කරුවා වූවේ සෙයුම් යාන්ත්‍රනයයි. නැතිනම් search engineයයි. ලොව නෙක දෙස සර්වරයන්ගේ තැන්පත්ව ඇති නෙක දෑ සරලව සැලකීමේදී ඒවා වෙතට ඇති ලිපින ඔස්සේ හෝ ඒවායේ අඩංගුව ඇති ප්‍රධාන වදන් ඔස්සේ පිලිවලකට සකසා තබා ගනිමින් භාවිතාකරන්නෙකු ඉල්ලා සිටින විටක ලබා දීම ඒවා විසින් කර දෙන්නට යෙදිනි. එම යුගයේදී ව්ශ්වව්‍යාප්ත එකම පදනමක් භාවිතා වූ අතර සෙවුම හා ප්‍රථිපල නිරපේක්ශව පැවතුනි. තවදුරටත් මෙම සරල දැක්ම ඔස්සේ තත්වය පැහැදිලි කර ගත නොහැකි බව මේ වන විට හදාරන්නන්ගේ මතය වෙමින් ඇත.
මේ වන විට පෙර කී සෙයුම(Search) සදහා ක්‍රියාත්මක වන යාන්ත්‍රනය(Search Engineය) වඩාත් සංකීර්නව ඇත. මේ වන විට එය සොයන්නා හා ඔහු සිටින ස්ථානය අනූව මෙන්ම විටක වඩාත් සංකීර්න සාධක අනූව එම සෙයුම් ප්‍රථිපල(Search Result) පදනම් වීම සිදුවේ. අතීත හැසිරීම් ප්‍රමුකව සොයන්නගේ සමාජ ජාලා අනන්‍යතාවයන් මෙන්ම එම මිතුරන්ගේ වඩාත් ප්‍රියතම තාවයන් මෙන්ම ඔහු හෝ ඇය සිටිනා ප්‍රදේශය අනූව ඒවා වඩාත් විශ්ලේෂනය වෙමින් වඩාත් ඔහුටම අනන්‍යවූ ප්‍රථිපල ගෙනෙන්නට මෙම සෙයුම් යාන්ත්‍රන කටයුතු කරනු ලබයි. එක් විටක මෙම වඩාත් සොයන්නාට අනන්‍යවූ ප්‍රථිපල පැමිනීම පහසුවක් වනවා මෙන්ම විටක ඔහු වඩාත් හුදකලා කරන්නෙකැයි හදාරන්නන්ගේ මතය වෙමින් ඇත.
සෙයුම් යාන්ත්‍රනයන් විසින් තම භාවිතාකරන්නන් වෙතට වඩාත් සමීප ප්‍රථිපල ගෙන ඒම ඔස්සේ වඩාත් සමීප වීමට උත්සාහ කරන්නා සේම බොහේ විට එවන් යාන්ත්‍රන වල ඉපැයීම් පදනම වන වෙලඳ දැන්වීම් සදහා අදාල භාවිතාකරන්නා වඩාත් ඉලක්ක ගතව තබා ගන්නට මෙම ප්‍රවනතා ඔස්සේ උත්සාහ කරමින් සිටින බවටයි හැදෑරෙමින් ඇත්තේ. තත්වය සරල උදාහරනයක් ඔස්සේ පැහැදිලි කෙරෙන්නේ නම් මේ වන විට එකම සෙයුම් වදනක් සදහා (keyword searchයක් සදහා) එම සෙයුම් යාන්ත්‍රනයට ඔබගේ ගිනුම ඔස්සේ පිවිසී සිටින විට මෙනම එසේ නොවන විටකදී , භාවිතාකරන පරිගණකයේ ඇති සෙයුම් යන්ත්‍ර අතීතයට අනූව මෙන්ම සිටින ප්‍රදේශය අනූව මෙම ප්‍රථිපල වෙනස් වන බවටයි එම තත්වය වඩාත් පැහැදිලි කරන්නන්ගේ මතය වන්නේ.
Pubudu Siriwansa
